|
H ΜΗ ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΑΙΣΘΗΣΗΣ ΟΡΙΩΝ ΣΤΗ ΓΝΩΣΗ
Η μάθηση ως κατάκτηση τής γνώσης είναι μια οξύμωρη νοητική κατάσταση: Προϋποθέτει την επεξεργασμένη πληροφορία που έχει ταξινομηθεί, έχει αφομοιωθεί και έχει συστηματοποιηθεί σε βαθμό που να μπορεί εύκολα να ανακληθεί κα να δηλωθεί με σαφήνεια. κι από την άλλη μεριά, καμία ποτέ μάθηση δεν υπερβαίνει ένα «κατώφλι κατάκτησης», αφού επιδέχεται πάντοτε μεγαλύτερο εύρος και βάθος γνώσεως. Αυτό σημαίνει γνωσιολογικά ότι οποιαδήποτε ατομική μάθηση, και η πιο καλά κατακτημένη, έχει σχετική πάντοτε πληρότητα, κυμαινόμενη μεν κατ’ άτομο, αλλά πάντοτε ανολοκλήρωτη.
Αν αυτό συμβαίνει με τη μάθηση, μπορεί να καταλάβει κανείς τι μπορεί να ισχύει για την ημιμάθεια, την εξ’ ορισμού ελλειμματική μάθηση. Πρόκειται, στην ουσία, για μια χασματική γνώση, γνώση με κενά πληροφορίας, με περιορισμένη επεξεργασία της πληροφορίας, γνώση μη συστηματοποιημένη και αφομοιωμένη και, γι αυτό, γνώση ελλιπή και ποιοτικά υποβαθμισμένη, δύσκολα ανακλητή και συνήθως ατελώς και ασαφώς διατυπούμενη. Γενικά, πρόκειται για ανοργάνωτες και ανεπεξέργαστες ατελείς πληροφορίες, που δεν δικαιούνται καν τον χαρακτηρισμό τους ως γνώσεις.
Όσο λιγότερο κι όσο ατελέστερα «γνωρίζεις» ένα θέμα, όσο πιο περιορισμένες είναι οι πληροφορίες σου και όσο λιγότερο κατασταλαγμένη είναι η γνώση σου, δηλαδή η μάθησή σου γι αυτό, τόσο περισσότερο ανυποψίαστος και «βέβαιος» και «κατηγορηματικός» και αδιάλλακτος και αλαζόνας είσαι. Η λειψή γνώση σου για το θέμα σε εφοδιάζει με το «θράσος της αμάθειας» - το μεγαλύτερο θράσος. Θαρρείς και καμώνεσαι ότι ξέρεις καλά το θέμα, ότι γνωρίζεις άριστα το αντικείμενο, ότι το κατέχεις όσο κανείς άλλος και ότι μπορείς να μιλάς αυθεντικά γι’ αυτό. Σου λείπει η ταπεινοφροσύνη, που έχει αυτός που ξέρει το βάθος και την έκταση της γνώσης. αυτός που έχει συνείδηση ότι δεν ξέρει παρά λίγα μόνο πράγματα, ότι δεν γνωρίζει, δεν μπορεί να γνωρίζει ένα αντικείμενο μάθησης πλήρως, εξαντλητικά και ολοκληρωμένα. Σου λείπει, σ’ αυτές τις περιπτώσεις, το «γνώθι σαυτόν», η συνείδηση ότι υπάρχουν όρια στη γνώση γενικά, και στη δική σου γνώση ειδικότερα. Γιατί η μάθηση προϋποθέτει την αυτογνωσία, προϋποθέτει «την αίσθηση ορίων» που είναι η κατ’ εξοχήν γνώση και μάθηση τού ανθρώπου. Το «μέγιστον μάθημα».
Ο ημιμαθής είναι επικίνδυνος. Η άγνοιά του για τις πραγματικές διαστάσεις ενός θέματος, ενός γνωστικού αντικειμένου, μιας μάθησης, ενός γνωστικού τομέα, η περιορισμένη και ατελής γνωστική προσέγγιση που έχει, τον οπλίζει με το «θάρρος της άγνοιας» που αυξάνει τον εγωισμό και μειώνει την ανεκτικότητά του, τον οδηγεί σε εμμονές και σε συγκρούσεις. Τον κάνει αλόγιστα διεκδικητικό και, συχνά, τον γελοιοποιεί στα μάτια των άλλων. Το τραγικό είναι ότι ο ίδιος, με τη λειψή γνώση και αίσθηση των πραγμάτων που έχει, δεν το καταλαβαίνει. Η ημιμάθεια οδηγεί σε γνωστική αλαζονεία και η γνωστική αλαζονεία σε ημιμάθεια. Ένας φαύλος κύκλος.
Αυτό σημαίνει πως η μάθηση, δηλαδή κάθε κατασταλαγμένη γνώση (με όλους τους περιορισμούς που αναφέραμε στην αρχή), όταν και όσο υπάρχει, συνοδεύεται και από ένα ήθος, το ήθος της γνώσης, που είναι και η απαρχή της αυτογνωσίας. Δεν μαθαίνεις, αν δεν γνωρίζεις εκ των προτέρων ότι η μάθησή σου, η όποια μάθησή σου είναι πεπερασμένη. Κι ότι ο δρόμος προς την κατάκτηση της γνώσης, προς τη μάθηση, σε οποιονδήποτε χώρο ή αντικείμενο περνάει πρώτα από τη συνείδηση ότι και η πληρέστερη γνώση απέχει πολύ από την ολοκληρωμένη μάθηση. Το φάσμα των γνωστικών λειτουργιών του ανθρώπου είναι τόσο ευρύ, λεπτό, σύνθετο και άγνωστο ακόμη, ώστε η πραγματική μάθηση να παραμένει πάντα ένα ζητούμενο. Ένα ζητούμενο που θεωρείται ατυχώς δεδομένο για τον ανυποψίαστο, απαράσκευο και αστόχαστο διεκδικητή μιας επιφανειακής μάθησης, γι αυτόν που εμείς αποκαλούμε ημιμαθή, ενώ ο ίδιος πιστεύει βεβαίως ότι είναι άριστος γνώστης ενός θέματος, ενός πλέγματος πληροφοριών, μιας μάθησης.
Όσοι ασχολούμαστε με την Παιδεία, το πρώτο πράγμα που πρέπει, νομίζω, να διδάσκουμε για οποιοδήποτε αντικείμενο μάθησης είναι ότι χρειάζεται μεγάλος αγώνας για την παραμικρή γνωστική κατάκτηση και ότι θα έχουμε φτάσει σε μια πραγματική μάθηση, όταν αρχίσουμε, κατά το σωκρατικό παράγγελμα, να αμφιβάλλουμε και να αμφισβητούμε την συγκεκριμένη μάθηση. Κι ακόμη πως, έστω κι αν η ολοκληρωμένη γνώση δεν είναι εφικτή, θα πρέπει να κατακτούμε τα πράγματα με κάθε δυνατή πληρότητα έτσι ώστε να αποφεύγουμε τη στρέβλωση που προκαλεί η ελλιπής γνώση και κυρίως η μη συνειδητοποίηση τής ελλιπούς γνώσης. Ο Wittgenstein έχει θέσει ένα θέμα «ήθους τής γνώσης», λέγοντας πως «για ό,τι δεν μπορούμε να σλλάβουμε καθαρά με τη σκέψη μας είναι καλύτερα να σιωπούμε». Ας τον ακολουθήσουμε για ό,τι δεν γνωρίζουμε ή δεν έχουμε μάθει τόσο καλά, ώστε να μπορούμε να μιλήσουμε γι’ αυτό με την απαιτούμενη σαφήνεια και πληρότητα.
oraio 8ema pros suzitisi se euxaristo mihali pou mou to esteiles se ilektronikh morfh etsi oste na einai apla upo8si enos copy- paste, kai an kapoios 8elei na to metafrasei einai akomi pio eukolo pleon eulogimeno babel fish
osoi apo emas 8ewroun tis anafores eskemmenes kati 3eroun parapano
ti muga mporoun na tin epistrepsoun entos 15 ergasimon imeron an i suskeuasia parameinei a8ikti
ka8e apopsi einai dekti mporoume na suzitisoume i akomi kai na sfaktoyme arkei na ginei me epixeirimatologia kai xoris koukoules
8a i8ela na diabasw tin apopsi sas,
ayta, kai eis alla me ugeia
_________________ Look at me...There were more to see, there were more to be proud of….
Last edited by sophie on 28 Aug 2006, 08:12, edited 3 times in total.
|
Login
FAQ
/ balte / to fb forum / ston kolo sas
.